Đối với những người nước ngoài muốn đến sinh sống và làm việc tại Việt Nam, trở ngại lớn nhất là rào cản về ngôn ngữ. Trên thực tế, hệ thống phát âm và ngữ pháp của Tiếng Việt rất đa dạng và phức tạp nên người nước ngoài học Tiếng Việt gặp phải nhiều khó khăn, lúng túng khi giao tiếp. Vậy Tiếng Việt như thế nào trong mắt những người Tây?
Ngôn ngữ không được sử dụng phổ biến
Ngôn ngữ Tiếng Việt chỉ được sử dụng với cộng đồng người Việt, không phổ biến trên thế giới. Do đó rất nhiều người nước ngoài trước khi đến Việt Nam hoàn toàn chưa được tiếp cận được với ngôn ngữ này nên không biết bắt đầu học từ đâu; học như thế nào.
So với những ngôn ngữ có thanh điệu khác, Tiếng Việt là ngôn ngữ có nhiều thanh điệu nhất. Bản chất của Tiếng Việt gồm 6 thanh điệu: thanh ngang, sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng. Thanh điệu sẽ làm nghĩa của một từ thay đổi. Vì tính phức tạp trong thanh điệu, nên việc nghe và sử dụng từ chính xác là một điều không hề dễ dàng.
Một người nước ngoài chia sẻ câu chuyện hài hước của mình khi nói Tiếng Việt: “Mới bắt đầu học Tiếng Việt chưa rành, tôi muốn ăn thử bánh mì Việt Nam, tôi đã nói với cô bán hàng “Tôi muốn mua bánh Mỹ” thì cô bật cười và nói rằng: “Không có bán bánh của nước Mỹ chỉ bán bánh mì thôi”… đến lúc đó tôi mới phát hiện rằng mình dùng dấu sai.”
I. Khi người nước ngoài học tiếng Việt, tưởng không khó mà khó không tưởng!
Khi đặt chân đến bất kỳ quốc gia nào, chúng ta đều phải “nhập gia tùy tục”, hòa nhập với văn hóa và môi trường sống ở đó. Và hiểu được ngôn ngữ địa phương chính là bước đi thuận lợi đầu tiên giúp bạn thành công bước vào một đất nước xa lạ.
Hiện nay, Việt Nam đang từng bước hội nhập với thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp nước ngoài đã và đang đẩy mạnh đầu tư vốn vào Việt Nam, dẫn đến tỷ lệ người nước ngoài đến Việt Nam làm việc ngày một đông. Chính vì vậy, nhu cầu người nước ngoài học Tiếng Việt để có thể dễ dàng và thuận lợi hơn trong giao tiếp cũng tăng nhanh.
“Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam” là câu trả lời mà mọi người hay nói khi được hỏi “Học Tiếng Việt có khó không?”. Vậy khi người nước ngoài học Tiếng Việt thường gặp phải những vấn đề gì?
Trở ngại về vị trí sắp xếp từ ngữ, dấu câu
Trong Tiếng Việt, chỉ cần thay đổi vị trí từ ngữ hay dấu câu thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi. Ví dụ, với câu đố ghép 5 từ “nó, bảo, sao, không, đến” thành những câu có nghĩa, nghe tưởng chừng đơn giản nhưng thực chất lại khiến mọi người phải suy nghĩ đến nát óc. Chỉ với 5 từ đơn giản mà có thể ghép thành những câu khác nhau: “Bảo sao nó không đến!”; “Nó đến, sao không bảo?”, “Sao không đến bảo nó?”,…
Trong giao tiếp bằng ngôn ngữ, xưng hô là yếu tố đầu tiên mà người sử dụng ngôn ngữ cần phải lựa chọn để xác lập quan hệ giữa mình và người đối thoại. Xưng hô đúng, hay sẽ góp phần thúc đẩy giao tiếp tích cực. Ngược lại, xưng hô không phù hợp sẽ bị đánh giá là không lễ phép, bất lịch sự. Xưng hô trong Tiếng Việt khó ở chỗ phải tùy theo vị thế xã hội, tuổi tác, giới tính của người đối thoại mà lựa chọn cách xưng hô cho phù hợp.
Trong giao tiếp bằng Tiếng Anh, chỉ sử dụng đơn giản “i” và “you”. Trong khi đó, người Việt Nam có rất nhiều đại từ xưng hô như: ông, bà, cô, bác, chú, dì, cha, mẹ, anh, chị, em,… Nên khi nói Tiếng Việt, người nước ngoài thường bối rối không biết dùng từ nào cho đúng. Vì thế, mới có những câu chuyện dở khóc dở cười khi người nước ngoài học Tiếng Việt, hăng hái thực hành ngay “cháu chào chị”, “em chào chú”,…
Xem thêm: Các đại từ xưng hô trong tiếng Việt
Thế mới thấy, sự đa dạng của Tiếng Việt khiến người nước ngoài luôn phải đau đầu. Tuy nhiên, càng khó khăn thì người ta lại càng thích chinh phục phải không nào?
II. Lợi thế khi học tiếng Việt so với ngôn ngữ khác
Bên cạnh những khó khăn kể trên, khi học nói tiếng Việt cũng có những lợi thế so với các ngôn ngữ khác, chứ không quá khó như tưởng tượng của nhiều người.
Lợi thế nghề nghiệp của người biết tiếng Việt
Hầu hết người nước ngoài làm việc tại Việt Nam thường không giỏi thậm chí không nói được tiếng Việt. Tuy nhiên, nếu có thể nói được tiếng Việt thì chắc chắn bạn sẽ được đánh giá cao và được ưu tiên trong công việc.
Hãy thử tưởng tượng, khi các ứng viên có cùng kinh nghiệm và trình độ, nhà tuyển dụng sẽ xem xét đến các yếu tố khác, trong trường hợp này thường là ngôn ngữ địa phương. Vì vậy nếu biết tiếng Việt sẽ là lợi thế giúp bạn tìm được công việc tốt hơn.
Trong trường hợp, bạn là quản lý thì việc hiểu và nói được tiếng Việt cũng giúp bạn có thể hiểu, gần gũi hơn với nhân viên, đồng nghiệp và đối tác.
Học tiếng Việt để có thể tự chủ hơn
Không phải người Việt nào cũng biết tiếng Anh và sẽ rất bất tiện nếu bạn sinh sống ở Việt Nam mà không nói được tiếng Việt. Nhiều người nước ngoài không nói được tiếng Việt luôn phải phụ thuộc và tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác để giúp họ mua sắm thậm chí chỉ để hiểu những thông tin đơn giản.
Học tiếng Việt sẽ giúp bạn có thể tự giao tiếp, trao đổi với người bản xứ, chủ động hơn trong cuộc sống hằng ngày. Bạn có thể tự mua sắm, tự du lịch và tìm hiểu văn hóa Việt Nam mà không phải phụ thuộc vào người khác.
Xem thêm: Người nước ngoài có thể học tiếng Việt qua đâu và học như thế nào?
III. Tại sao người nước ngoài nên học tiếng Việt?
Ngày càng nhiều người nước ngoài học tập, làm việc và sinh sống tại Việt Nam. Tuy nhiên rào cản về ngôn ngữ lại khiến họ gặp phải nhiều bất tiện trong công việc và cuộc sống hằng ngày.
Việc học tiếng Việt và sẽ giúp cho người nước ngoài có được nhiều cơ hội việc làm hơn, tự chủ động trong các hoạt động hằng ngày và hòa nhập tốt hơn với cuộc sống ở Việt Nam.
Ngữ pháp tiếng Việt khá đơn giản
Ngữ pháp tiếng Anh được chia làm rất nhiều thì, nhiều loại câu với rất nhiều quy tắc, nhưng tiếng Việt không như vậy. Ngữ pháp tiếng Việt khá đơn giản, chủ yếu khi nói tiếng Việt bạn chỉ cần ghép các từ lại với nhau.
Tiếng Pháp, tiếng Đức và nhiều ngôn ngữ khác thường chia chủ ngữ, động từ theo giới tính, nhưng tiếng Việt thì không. Sẽ không có khái niệm giống đực, giống cái nào cho các từ vựng, bạn chỉ cần ghi nhớ mỗi từ mà không cần thiết phải học thuộc lòng thêm gì.
Tiếng Anh có 3 mạo từ “a”, “an”, “the” và nhiều quy tắc phức tạp kèm theo mà không phải ai cũng nhớ và sử dụng đúng 100%. Tuy nhiên, tiếng Việt thì hoàn toàn không có mạo từ, bạn có thể nói tiếng Việt một cách tự nhiên mà không cần nhớ quy tắc nào.
Trong tiếng Anh, khi muốn nói cái gì đó ở số nhiều, sẽ phải thêm “s” hoặc “es” nhưng tiếng Việt thì không.
Ví dụ: (House) số nhiều sẽ là “Houses”. Nhưng tiếng Việt (Ngôi Nhà) số nhiều vẫn là “Ngôi nhà”
Ví dụ: Nếu như trong tiếng Anh, từ “Speak” sẽ có các dạng khác nhau của động từ như “Speaks”, “Spoken”, “Speaking”, “Spoke” thì trong tiếng Việt từ (Nói) – Speak luôn luôn là “Nói” trong mọi trường hợp.
Từ những ví dụ trên, bạn có thể thấy học nói tiếng Việt không hề khó như nhiều người vẫn lầm tưởng.
Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm tiết
Khác với tiếng Anh, tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm tiết, mỗi từ trong ngôn ngữ này chỉ có 1 âm tiết vì vậy sẽ dễ nhớ và dễ nói hơn.
Ví dụ: Từ “Happy” trong tiếng Anh có đến 2 âm tiết. Nhưng trong tiếng Việt tất cả các từ đều chỉ có 1 âm tiết. ( Có, Cá, Cà, Cả, Bà,…)
Bên cạnh đó, các từ cũng có thể ghép với nhau 1 cách đơn giản đê thành từ có nghĩa:
